Viola

Ui en knoflook in het FODMAP-arme dieet? Tips en tricks

/in /door

Ui en knoflook bevatten fructanen die in het eliminatie gedeelte van het FODMAP dieet vermeden dienen te worden. Maar er zijn wel mogelijkheden om de smaak van deze producten te ervaren. Wat mag nu wel en wat niet?

uiknoflook

Fructanen zijn water-oplosbaar en kunnen daarom niet in een soep verwerkt worden. Zou je grote stukken in de soep doen en ze voor consumptie verwijderen, heb je toch de fructanen in de soep.

In olie kan dat wel. Je kunt grote stukken (halve uien) en hele tenen knoflook in de olie meebakken of sauteren en voor het opdienen deze weer verwijderen. De fructanen lossen namelijk niet op olie. Dan heb je wel de smaak maar niet de fructanen.

Er is ook knoflookolie op de markt die je kunt gebruiken. Zelf knoflookolie maken wordt afgeraden ivm gevaar op botulisme, dat kun je dus beter niet doen.

Het groene deel van bosui mag ook gebruikt worden of bieslook kan ook prima verwerkt worden. Overigens deze aan het einde van de bereiding toevoegen.

Voor meer smaak kun je ook allerlei groene kruiden gebruiken zoals in een eerder bericht al geschreven is. Succes!

Heb je vragen, e-mail me: gijzenv@ziggo.nl

Viola

Uit eten bij Fodmap-arm dieet

/in /door

Als je in de beginfase (eliminatiefase)  zit van het Fodmap-arme voeding is het belangrijk om gerechten en producten te vermijden die Fodmap-rijk zijn en afgeraden worden. Thuis kun je er rekening mee houden maar bij uit eten is het lastiger. Vooral ook omdat het niet altijd bekend is wát er wordt toegevoegd. Zo hoorde ik tijdens mijn eliminatiefase bij een etentje dat er knoflookpoeder wordt gestrooid op de groenten. De kok heeft voor mij een heerlijk groente bijgerecht gemaakt van toegestane groenten.

Overleggen is belangrijk, je kunt evt van te voren telefonisch contact opnemen of al online de menukaart bestuderen met je lijst of Monash-app bij de hand.

uiteten

Als voorafje kun je kiezen:

*een salade: dressing navragen en/of vervangen door olijfolie en azijn of mayonaise. Griekse salade of Caprese

*carpaccio let op dressing en evt zelf besprenkelen met olijfolie. Let op maximaal 2 eetlepels pijnboompitten

*garnalencocktail: saus navragen en evt. vervangen door mayonaise of mayo met tomatenketchup of St Jacobsschelpen, kreukels

*gefrituurde brie

*sommige restaurants hebben glutenvrije broodsoorten of gerechtjes. Maar ook producten gemaakt van mais (Nacho’s), rijst of garnalen (kroepoek), loempia zijn toegestaan tenminste zonder ui of knoflook. Neem daarom ook de naturel varianten.

Hoofdgerecht:

Ei, Vis, Schaal- en schelpdieren, kip, vlees zonder paneermeel of sauzen. Salade of andere toegestane groenten. Frites, rijst(noedels), aardappelen, quinoa. Mayonaise mag, niet teveel.

Risotto, let op ui en knoflook. In sommige pizzeria’s zijn glutenvrije pizza’s te krijgen. Let dan wel op de toppings. Kunt ook bij Italiaan ook groenten evt met aardappel en vlees of kip krijgen.

Bij sushi restaurant staat soms op de kaart vermeldt welke allergenen erin zitten. (Restaurant Sumo). Bv bevat tarwe. Die moet je dan vermijden. Maar ook knoflook en ui is een aandachtspunt.

Nagerecht:

Kaasplankje

Sorbetijs van toegestane fruitsoorten of lactosevrij ijs

Chocola toetjes mits er geen bloem of meer dan 50 ml melk gebruikt is

Toegestaan fruit met toef slagroom

Qua drinken mag je beperkte hoeveelheid droge wijn of bier nemen. Frisdrank zonder fructose: Coca Cola, 7-up, Origina of water

Viola

Diabeten hele dag baat bij eiwitrijk ontbijt

/in /door

Bron: Voeding Nu

Door het eten van een eiwitrijke maaltijd in de ochtend, kunnen diabetes type 2 patiënten ervoor zorgen dat de bloedglucose na het eten verbeteren bij het ontbijt en de lunch. De insuline afgifte en bloedglucose is beter bij type 2 diabeten dan bij een koolhydraatrijk (gewoon) ontbijt.

Door het consumeren van een eiwitrijke maaltijd in de ochtend, kunnen diabetes type 2 patiënten ervoor zorgen dat de postprandiale bloedglucoserespons vermindert bij het ontbijt en de lunch.

Dat komt naar voren uit  een onderzoek van de University of Missouri, gepubliceerd in The Journal of Nutrition. De studie onderzocht de effecten van een eiwitrijke maaltijd in de ochtend tegenover een koolhydraatrijke maaltijd op de metabole- en hormoon reactie in de darm. De onderzoekers raden aan om 25 tot 30 gram eiwit bij het ontbijt te consumeren.

 

Glykemische controle

De onderzoekers vonden dat het eten van meer eiwit tijdens het ontbijt zorgt voor een verlaging van de bloedsuikerspiegel na het ontbijt. Insulineniveaus werden licht verhoogd na de lunch. Dit toont volgens het onderzoeksteam aan dat het lichaam goed bezig was om de bloedsuikerspiegel te reguleren. Volgens de onderzoekers is de eerste maaltijd van de dag heel belangrijk voor het behoud van de bloedsuiker controle de hele dag door.

 

Koolhydraatrijke lunch

Twaalf mannelijke en vrouwelijke type 2 diabeten in de leeftijd van 21 tot 55 jaar consumeerden zeven dagen een ontbijt bestaande uit 500 calorieën. De ene groep kreeg een maaltijd die bestond uit 35% eiwit en 45% koolhydraten, de andere groep een maaltijd met 15% eiwit en 65% koolhydraten.

Op dag 7 werd een acht uur durende test gehouden. Na een nacht vasten, consumeerden de proefpersonen hun ontbijt gevolgd (4 uur later) door een standaard koolhydraatrijke lunch met 500 calorieën. De hele dag door werden de deelnemers gecontroleerd op glucose, insuline en een aantal darm hormonen die helpen om de insulinerespons te regelen, zoals onafhankelijke insulinotropisch polypeptide (GIP) en glucagonachtig peptide-1 (GLP-1). Deelnemers waarvan het ontbijt bestond uit 35% eiwit en 45% koolhydraten hadden over het algemeen een gereguleerde glucose- en insulinerespons dan de deelnemers met 15% eiwit en 65% koolhydraten.

Voorbeelden van zo’n goed ontbijt:

200 cc halfvolle kwark met handje (gesneden) noten

2 boterhammen met 2 plakjes ham en 2 gebakken eieren

200 gram hütekäse met groenten of jam. Evt met 2 sneetjes brood

Dit betekent dus dat het ontbijt belangrijk is en dat de lunch niet perse weinig koolhydraten hoeft te bevatten.

Viola

Is spelt FODMAP-arm?

/in /door

 

Spelt is een oer variant van tarwe. Het heeft een aantal verschillen met het moderne tarwe. Om de speltkorrel zit een hard omhulsel, wat verwijderd moet worden voordat het graan gemalen kan worden. Dit beschermt het graan tegen ziektes, slechte klimaatinvloeden e.d. Maar juist dit omhulsel zorgt ervoor dat de spelt meer bewerkelijk is om te malen. Vandaar dat nieuwere tarwesoorten populairder zijn in de landbouw. Toch lijkt spelt steeds populairder onder de consumenten.

spelt

Copyright Monash Universiteit

Uit analyses blijkt dat spelt minder FODMAP’s bevat dan de moderne tarwe. Rogge bevat het meest, dan tarwe, daarna spelt. Haver, rijst en maismeel scoren nog lager. Het betekent echter niet zondermeer dat spelt laag in FODMAP’s zit. Het verwerken van producten heeft een groot effect op het FOPDMAP niveau van de voedingsmiddelen.

De producten die worden toegestaan dienen een laag niveau te hebben van FODMAP’s. Zet je de verschillende broodsoorten op een rij dan zie je dat tarwebrood met gist veel te hoog scoort en dus ook niet gegeten mag worden in de 1ste fase van het dieet. Het gistbrood gebakken met spelt scoort lager maar zit desondanks toch te hoog.

Echter het zuurdesem speltbrood en het glutenvrije brood bevatten allebei niet te veel FOPMAP’s en zijn dus geschikt om te eten voor het laag FODMAP dieet. Het is overigens niet zo dat gluten verboden zijn. Deze producten worden gebruikt omdat ze andere granen bevatten die minder FODMAP-rijk zijn.

Speltpasta staat vermeld als hoog in FODMAP’s en krijgt een rode punt in de Monash app. Klik je door op het product dan staat vermeld wat de hoeveelheid is. Dit is 1 kop gekookte speltpasta, 148 gram. Een halve kop 74 g is echter wel toegestaan per maaltijd.

Speltvlokken staan nog niet in de app maar zijn getest en kwamen ook te hoog uit en zijn dus voor een normale portie niet toegestaan.

Smakelijk eten

Viola

Kruiden, specerijen en andere smaakmakers bij FODMAP-arm dieet

/in /door

Heb je het gevoel dat je eten een beetje saai smaakt terwijl je het FODMAP-arme dieet volgt? Hieronder volgen tips om je eten smakelijker te krijgen zonder dat je klachten toenemen!

kruiden

Copyright Monash University Australië

Groene verse kruiden, zoals peterselie, bieslook, koriander, tijm, basilicum, rozemarijn.

Het groene gedeelte van de bosui

Knoflookolie: niet zelf maken maar te koop bv bij Xenos

Asafoetida, geeft een ui smaak: te koop bij de Indiase kruidenier

Gember

Specerijen: komijn, koriander, tumeric

Citroen- en limoensap, vissaus, Oyster woksaus, Maple siroop, zout, peper, mosterd

Verse rode peper: let op sommige mensen krijgen buikklachten van rode pepers.

 

Viola

Prikkelbare darm: Fodmaps arme voeding helpt buikklachten ze verminderen

/in /door

fodmapIn Nederland heeft 10 tot 15% van de bevolking last van Prikkelbare darm (PDS), Irritable Bowel Syndome (IBS) of zoals het vroeger genoemd werd spastische darm. Dan is er nog een groep die last heeft van allergie, voedselovergevoeligheid, obstipatie of diarree.

De klachten die hierbij horen zijn opgeblazen gevoel, pijn/krampen, moeheid, misselijkheid, zuurbranden of last van winderigheid. Klachten kunnen iemands kwaliteit van leven flink verminderen. Sommige mensen worden erg belemmerd in de sociale omgang.

Mensen met dit soort klachten worden vaak doorgestuurd naar het ziekenhuis voor onderzoek. Een deel van hen ondergaat een operatie die de klachten niet verhelpt (9% van de mensen in Groot Brittannië) bv aan galblaas of aan de vrouwelijke organen. Medicatie wordt voorgeschreven en bij PDS zijn er niet echt goed werkende medicijnen voorhanden. Uiteindelijk blijven er klachten.

Belangrijk om te weten is waardoor de buikklachten veroorzaakt worden. Deze kunnen veroorzaakt worden door een voedselallergie, bv coeliakie, door ontstekingen in de darm, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Ook darmkanker gaat gepaard met klachten zoals veranderd ontlastingspatroon, rectaal bloedverlies, pijn en/of ongewild afvallen; dit komt meer voor op latere leeftijd. Onderzoeken zijn dus ook wel nodig. Is de diagnose prikkelbare darm dan kan een diëtist veel betekenen voor deze groep patiënten.

De behandeling van buikklachten is maatwerk. Allereerst is van belang om te bekijken welke aanpak geschikt is. Iemand met alleen prikkelbare darm kan starten met het FODMAP-arme dieet. Hierbij begin je met een dieet waarbij de darmen tot rust kunnen komen. En kijk je daarna naar welke groepen producten de klachten uitlokken. Anderen hebben meer last van gluten overgevoeligheid of zelfs een glutenallergie (ook al komt dit niet uit de bloedtest). Er is ook een groep die overgevoelig reageert op kleine hoeveelheden melk (komt bv voor in ham) of soja. En er zijn ook mensen die mengvormen hebben: IBS met een overgevoeligheid erbij. Een gespecialiseerde diëtist kan door de juiste vragen te stellen en door uit te proberen een inschatting maken over de beste aanpak.

In mijn praktijk heb ik al veel personen flink zien opknappen. Als er sprake is van IBS dan verdwijnen de klachten niet, maar kunnen stukken minder worden. Bij allergie kan het wel zo zijn dat klachten verdwijnen als een allergeen niet meer gegeten wordt.